Równowaga PEH – co to jest? Proteiny, emolienty, humektanty

Być może kiedyś spotkaliście się z tymi słowami i zwrotem "PEH", czy "równowaga PEH". Tylko w zasadzie czym jest owy skrót i czy jego równowaga jest ważna? Raczej tak. Nie jest konieczna, ale dzięki niej wasza skóra będzie odpowiednio nawilżona, a włosy w końcu przestaną się puszyć. Więc warto wiedzieć o co w tym chodzi.

PEH to skrót od 3 podstawowych grup składników w pielęgancji. Odpowiednio są to proteiny, emolienty i humektanty. Każda z tych grup ma inne działanie na nasza skórę, czy włosy, każdej z tych grup używamy, czasem niekoniecznie świadomie.

1. PROTEINY

Proteiny to inaczej po prostu białka, które zbudowane są z aminokwasów. To jedne z najważniejszych składników naszego organizmu.

W przypadku włosów są one ich podstawowym budulcem (najważniejszą rolę odgrywa tu biało keratyna, zbudowane z dwóch aminokwasów: metioniny oraz cysteiny). Bez swojego budulca włosy stają się podatne na zniszczenia, łamliwe, kruche. Często wyglądają na nieświeże, są zebrane w strąki, obciążone. Niestety, zabiegi takie jak chemiczne farbowanie, prostowanie, czy kręcenie lokówką, osłabiają włosy i pozbawiają je podstawowego budulca. Proteiny zawarte w kosmetykach do włosów mają dwa zadania:

1. uzupełniają ubytki w budowie włosa (proteiny małocząsteczkowe, np. keratyna i proteiny hydrolizowane);
2. tworzą warstwę ochronną zabezpieczającą włosy przed zniszczeniem, co dodatkowo je wygładza (proteiny wielkocząsteczkowe, np. Kolagen).

Proteiny hydrolizowane – co to znaczy?

Hydroliza to chemiczna reakcja podwójnej wymiany, która przebiega między wodą, a rozpuszczoną w niej substancją, dzięki czemu powstają nowe związki. W przypadku protein jest to nic innego, jak rozbijanie wielkich protein na małe cząsteczki, które mogą głębiej wniknąć w strukturę włosów, czy skóry.

W naszej skórze proteiny występujące w warstwie rogowej naskórka, wraz z węglowodanami, odpowiadają za zdolność skóry właściwiej i naskórka do wiązania wody (w sieciach molekularnych). Proteiny, tak jak w przypadku włosów, są głównym budulcem naszej skóry, a najważniejszymi białkami są tu kolagen (podstawowe białko włókniste skóry) oraz elastyna. Wielkocząsteczkowe białka są niestety nie przepuszczalne dla skóry; nie wnikają w głąb naskórka i skóry właściwej, przez co nie mogą "odżywić" naszej skóry. W takim przypadku najlepiej sprawdzą się preparaty z aminokwasami, które mogą dostać się przez skórę do organizmu, gdzie zostaną wykorzystane do zbudowania np. kolagenu. Dzięki takim preparatom nasza skóra na dłużej pozostanie jędrna, gładka, młoda.

Popularne proteiny znajdujące się w kosmetykach (nazewnictwo według INCI):

• collagen (kolagen)
• hydrolized elastin (elastyna)
• hydrolized keratin (keratyna)
• hydrolized silk (jedwab)

"Domowe" proteiny:

• jogurt naturalny
• żelatyna/galaretka/agar
• jaja
• odżywki białkowe dla sportowców
• spirulina

2. EMOLIENTY

Emolientami nazywa się zbiór różnych substancji chemicznych, których zadaniem jest tworzenie okluzji. Na danej powierzchni tworzą warstwę ochronną, która zapobiega nadmiernemu parowaniu wody, a także zabezpiecza przed urazami mechanicznymi. Dzięki nim skóra i włosy są gładkie, elastyczne, miękkie. Emolienty są niezbędnymi preparatami u osób z cerą suchą, wrażliwą, atopową.

To, co należy podkreślić, to fakt, iż emolienty nie nawilżają! Są jednak niezbędne do prawidłowego nawilżenia skóry i włosów. Jak? Właśnie poprzez tworzenie bariery, dzięki której woda (dostarczona np. z humektantów) zostanie zatrzymana w naszym organizmie.

Emolienty zawsze stosujemy "na samą górę", pod koniec pielęgnacji, czyli na serum, na krem, bądź jako ostatnią odżywkę na włosy.

Bez użycia emolientów skóra nie będzie utrzymywać odpowiedniego poziomu nawilżenia, a włosy będą napuszone, elektryzujące się oraz splątane.

Popularne emolienty znajdujące się w kosmetykach (nazewnictwo według INCI):

• Cetearyl Alcohol, Cetyl Alcohol, Stearyl Alcohol (alkohole tłuszczowe);
• Isopropyl Palmitate, Isopropyl Myristate (estry);
• składniki zakończone na -oil, czyli oleje (wyjątek: Mineral Oil; jest to parafina, czyli pochodna ropy naftowej), np. Linum Usitatissimum (Linseed) Seed Oil (olej lniany);
• składniki zakończone na -cone, czyli silikony, np. Dimethicone Copolyol;
• składniki ze słowem cera/cerifa, czyli woski, np. Cera Alba (wosk pszczeli).

"Domowe" emolienty:

• oliwa z oliwek
• olej lniany
• olej słonecznikowy
• olej rzepakowy
• olej kokosowy i wszelkie inne oleje.

3. HUMEKTANTY

Humektanty są substancjami, których zadaniem jest nawilżenie skóry, czy włosów. To właśnie one posiadają właściwości wiązania absorbowania wody z otoczenia. W praktyce oznacza to, że to właśnie humektanty, a nie emolienty nawilżają skórę. Jednak występuje tu duże ALE. Humektanty bez wsparcia emolientów, czy wielkocząsteczkowych protein będą odparowywać, czego efektem będzie brak nawilżenia i przesuszenie. Właśnie dlatego każdy humektant należy "domknąć" emolientem, który zabezpiecza powierzchnię przed parowaniem.

Jeżeli nawilżamy twarz żelem aloesowym, to po nim musimy nałożyć emolientowy krem, bądź sam olej (np. z pestek malin). Z kolei po humektantowej odżywce do włosów, czasem musimy nałożyć odżywkę emolientową, albo serum silikonowe. Jeśli tego nie zrobimy, uzyskamy odwrotny efekt do zamierzonego. Nasza skóra będzie przesuszona, podrażniona, a włosy matowe i suche.

Popularne humektanty znajdujące się w kosmetykach (nazewnictwo według INCI):

• hyaluronic acid (kwa hialuronowy)
• panthenol (pantenol)
• glycerin (gliceryna)
• aloe vera (żel aloesowy)
• urea (mocznik)

"Domowe" humektanty:

• miód
• woda z cukrem i sokiem z cytryny
• siemię lniane
• skrobia ziemniaczana

Aby skóra i włosy były miękkie, lśniące i po prostu zdrowe, ważne jest zachowanie równowagi w używaniu każdej z tych grup składników. To, jak często należy używać danej grupy, zależy od indywidualnych potrzeb. Niestety, nie ma tu złotego środka, ani gotowych receptury – należy obserwować skórę, czy włosy i odpowiednio reagować na ich potrzeby.